- μυοκάρδιο
- (Ανατ.). Ο μυικός ιστός της καρδιάς· η μικροσκοπική δομή του μοιάζει με των γραμμωτών μυών, αλλά τον κάνουν να διαφέρει από αυτούς οι αναστομώσεις που υπάρχουν μεταξύ των μυικών ινών, η κεντρική θέση των πυρήνων, η παρουσία χαρακτηριστικών σκοτεινών ραβδώσεων που διασχίζουν τις ίνες του μ. κατά πλάτος (ραβδώσεις του Έμπερτ), και το ότι λειτουργεί ανεξάρτητα από τη θέλησή μας. Οι ίνες του μ. προσφύονται σε ένα σύστημα ινωδών δακτυλίων που περιβάλλουν τις κολποκοιλιακές βαλβίδες όπως και την αορτική και πνευμονική βαλβίδα - το σύστημα αυτό του συνδετικού ιστού καλείται σκελετός της καρδιάς. Η συσταλτικότητα των ινών του μ., οι οποίες πειραματικά διεγείρονται με οποιοδήποτε ερέθισμα, ρυθμίζεται στον ζώντα από ένα σύστημα κέντρων και οδών, που αποτελείται από ίνες που έχουν διαφοροποιηθεί ειδικά γι’ αυτόν τον σκοπό· πρόκειται για τον λεγόμενο ιστό αγωγής, από τις αλλοιώσεις του οποίου εξαρτάται μεγάλο μέρος των αρρυθμιών της καρδιάς· μέσω αυτού του ειδικού ιστού το νευροφυτικό σύστημα ασκεί τη ρυθμιστική του δραστηριότητα επί του καρδιακού ρυθμού. Η ένταση της συστολής του μ. εξαρτάται από το μήκος της ίνας, από την κατάσταση θρέψης της, από τον τύπο του ερεθίσματος και από τη διάρκεια της διαστολής, δηλαδή από τη φάση της χαλάρωσης. Σε ορισμένες παθολογικές καταστάσεις, οι ίνες του μ. αυξάνονται σε όγκο, ποτέ σε αριθμό, προκαλώντας υπερτροφία της καρδιάς· αν τα αίτια της υπερτροφίας εξακολουθούν να υπάρχουν, το μ. υπόκειται σε εκφυλιστικές επεξεργασίες και διάταση. Η υπερτροφία και η διάταση οφείλονται συχνότερα σε ανατομικές ανωμαλίες της καρδιάς και σε αύξηση της αντίστασης στην περιφέρεια (π.χ. αρτηριακή υπέρταση), δηλαδή σε καταστάσεις που αυξάνουν την εργασία της καρδιάς.
Το μ. είναι πλουσιότατο σε αιμοφόρα αγγεία που περιβάλλουν την καρδιά σαν στεφάνη (στεφανιαία αγγεία)· όταν η προσφορά αρτηριακού αίματος δεν είναι αρκετή, εμφανίζονται οι κλινικές εικόνες της στηθάγχης (στεφανιαία νόσος) που μπορεί να καταλήξει στο έμφραγμα του μυοκαρδίου.
* * *τοανατ. η μεσαία, μυϊκή, στιβάδα τού καρδιακού τοιχώματος, η οποία απαρτίζει τον κοίλο καρδιακό μυ, το συσταλτό στοιχείο της καρδιάς, και η οποία επενδύεται εσωτερικά από το ενδοκάρδιο και καλύπτεται εξωτερικά από το επικάρδιο, έχει δε δύο ιστούς με καλά διαφοροποιημένη λειτουργία: τον συσταλτό ιστό, που πραγματοποιεί την καρδιακή συστολή, και τον ειδικό ερεθισματαγωγό ιστό, που εκλύει την καρδιακή συστολή.[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. γαλλ. myocarde (< μυς, μυός «όργανο τού σώματος» + καρδία)].
Dictionary of Greek. 2013.